Biz çocukken ...

Korkmayın ahkam kesmeyeceğim, nostalji yapacağım kendi hacmimde :) 

Benim çocukluğumda 70 li yılların sonları ve 80 ler boyunca yani, hayat şimdikinden çok farklı idi biliyorsunuz bir çoğunuz zaten. 

Şimdi ah vah deyip ne güzel zamanlardı diyoruz bir çoğumuz değil mi? Ben de çoğunlukla böyle diyorum aslında… 

Babam devlet memuru, annem ev hanımı idi, bir de ablam vardı benden dört yaş büyük. 

Sürekli bir bütçe sözü geçerdi evde hatırlıyorum. Kimin neye ihtiyacı var, bu ay ne alınsın, kışsa odun, kömür ne alemde? Aybaşı denen bir adam vardı pek acımasızdı, o gelmeden eve veya bize yeni bir şey almak zordu belki imkansızdı. 

Bu aybaşı bana göre zalim, çatık kaşlı, cimri, dediğim dedik koyu renk takım elbiseli ve çook seyrek gelen bir adamdı; kim olduğunu görmek için yıllarca çaba harcadım ama beceremedim bir türlü. Anneme sorardım, ne zaman gelecek bu aybaşı? Söylerdi işte şu gün bu gün diye, ben de pusuya yatardım koltuk arkasına; belki yakalarım da bir çift laf ederim diye. Aybaşının geldiğini ihtiyaç listesinden bir şeyler eve geldiğinde anlardım ancak ve yine kaçırdım diye hayıflanırdım ama hayır fakir veya yoksun hissetmezdim; değildik çünkü. Yani şimdiki çocuklar gibi herşeyimiz varken cep telefonu eski model olduğu için “siz de bana istediğim hiçbir şeyi almıyorsunuz” moodunda değildik, kimse değildi sanırım. Ama o zamanlar öyleydi. 

Para konuşmaları anneyle yapılırdı. Keyifli ve iyi anları kollanarak, punduna getirilerek. Anne bana şunu alalım mı şeklinde. O da klasik cevaplarını sıralardı işte, son replik de her zamanki gibi “aybaşı gelsin bakarız” olurdu… 

Yıllarca “bakarız” sözünden nefret etmem bu yüzdendir ama yine de. 

- Anne bana yeni kırmızı ayakkabı alalım mı ? 

- Şimdiki ayakkabılarının nesi var ? 

- Onlar kirli gibi, sildim çıkmıyor 

- Bir de ben sileyim bakalım 

- Bir de eskidi galiba...

- Eski değil evladım, bak silelim boyayalım yepyeni olur.

- Ama o kırmızılar çok güzeldi hani geçen gün gördük ya ...

- Evladım ben de biliyorum çok güzeldi ama (sessizlik, annenin içi ezilir) Aybaşı gelsin bakarız tamam mı? 

Susarsın biraz da gıcık olursun ama cevap verilmez anneye… Sadece bir kez ben hatırlamıyorum ama annem hala gözleri dolarak anlatır demişim ki : 

“Ben yine isteyeyim de siz almayın” Çocuklar gaddar işte. Düşünmüyor ki o da istemez mi evladına her şeyi alsın, ama ne çare… 

Bir de bu konuşmalar hep evde ve yalnızken yapılırdı. Sokağa çıkmadan önce annem sıkı sıkı tembihlerdi. “Bakın sakın tutturmayın şunu isterim bunu isterim diye. Şunu alıp döneceğiz. Tamam mı, yoksa bir dahaki sefere yalnız çıkarım, sizi de evde bırakırım. Anlaşıldı mı? “ 

Gaddar mıydı annem, sanmam, sertti ama gaddarlıktan değil, idare etmek durumunda olduğundan...

Ama söz annemin disiplin anlayışından açılmışken ‘Annemin Meşhur Bamya Teorisi’ ni konu dışına çıkma pahasına anlatmadan geçemem. Ben dört beş, ablam da sekiz dokuz yaşlarındayken bir öğle yemeğinde önümüze konan bamya yemeğine burun kıvırıp “Biz bunu yemeyiz” demişiz. Annem de çok net bir tavırla “Peki o zaman kalkın masadan” demiş ve bizi yollamış mutfaktan. 

- Ama açız 

- O zaman bamya var yiyin işte. 

- Ama o kötü, yemeyiz; sadece ekmek yesek... 

- Olmaz ya bamya ya da kalkın. 

Kös kös kalkarız. Akşama kadar kıvranırız ama emir büyük yerden, ya bamya ya hiç. Annem de tüm gün yanımıza uğramaz ki muhtemelen yumuşamaktan korkar. Akşama baba gelir, sofra kurulur. Haydaaa yine bamya… Biz annemin gözünün içine içine bakarız ama göz teması da kurulmaz. 

Annem - Hadi afiyet olsun. 

Ablam - Ben bamya yemem. 

Annem – Başka yemek yok kızım. 

Ablam – Ben bamya sevmiyorum yemem. 

Annem – O zaman kalk kızım masadan, başka yemek yok. 

Ablam – (Ağlamaklı) Ama ben çok açım. 

Annem – O zaman bamya ye; çok güzel, çok sağlıklı 

Ablam – Yemem ben 

Annem ablama - Hadi kalk o zaman kızım, 

Annem bu kez bana - Sen ye kızım 

Ben – Ben de sevmem, yemem. 

Annem - Hadi sen de kalk o zaman. 

Sakince ama net ve kesin. Kalkın dedi mi kalkılır. Bakışlarıyla yönetir evi hepimizin annesi gibi. 

Aç karna uyunur hem de iç çeke çeke…. Baba karışmaz, muhattap olmaz. 

Ve şaşırmayın ertesi sabah kurt gibi aç, umutlu ama yorgun ve mahmur kahvaltı sofrasında bamya karşılar bizi. Tabi ki yenir. Yani nedir anne bir şey söylüyorsa boşuna söylemiyordur. Pabuç pahalıdır, ya bamya yenilecek ya da aç kalınacaktır. Anne ile savaşılmaz, sözü dışına çıkılmaz. Bir bamya sebzesi nelere kadirdir, hayatta nasıl dersler verir bir annenin ellerinde görün. Hayır annem tabi ki bir diktatör değildi bu arada. 

Neyse işte konuya döneyim şimdi durumlar böyle değil çocuklar sürekli istiyorlar, hem de her şeyi. Haksız da değiller ki. Etrafımız reklamlarla kuşatılmış durumda. Biz bile etkileniyoruz onlar nasıl etkilenmesin. Abur cubur, oyuncak, marka kıyafetler, sürekli gözlerinin önünde hem de en cazip şekillerde. 

Çağ değişti, anne babalar da çocuklar da. Kıyaslama yapamıyorum, yapılmaz gibi de geliyor, şartlar çok farklı. Ama bildiğim şu ki bizim için herşey daha bir kıymetli idi. 

Ayakkabılar da şeker de bakışlar da komşular da duygular da dersler de notlar da… 

Mutlu çocuklardık ve söylediğim gibi yoksunluk hissi ile büyümedik yine de. Çünkü öyleydi o zaman hepimiz öyleydik. 

Şimdi siz Camper ayakkabıları, i-phone’ u, Tommy montu içinde süper havalı bir yavrudan nasıl koruyacaksınız ki kendi yavrunuzu.. Ne deseniz haklısınız…